Herkül üstün bir eğitim görmüştür. En iyi yaptığı işler ok atmak, at sürmek ve güreşmektir. 18 yaşına geldiği zaman Kitharion ormanlarında yaşayan ünlü canavarı öldürmüştür. Kendisine ödül olarak Thebai kralının kızı Megara verilmiştir. Bu kızdan üç oğlu olmuştur. Hera işe karışarak Herkül'ü çıldırtmış, Herkül de karısını ve çocuklarını öldürmüştür. Suçlarından arınması için Miken kralının hizmetine girip, onun her istediğini yapması gerekmiştir. Kralın Herkül'e yaptırdığı 12 işe mitolojide Herül'ün 12 görevi veya işleri denir.
Herkül'ün 12 Görevi:
1-) Nemean aslanı'nı yenmek:Nemea Aslanı; Argolis Bölgesinde Nema adındaki vadide yaşayan ve etrafa dehşet saçan bir aslanın adıdır. Bu aslan Herkül tarafından öldürülmüştür.Nemea Aslanının Typhon ve Echidna'nın çiftleşmesinden bir araya geldiği söylense de , bazı tarihçilere göre Zeus ve Selene'in çiftleşmesinden doğma, ay'dan düşen bir varlık olduğu da zaman zaman belirtilmektedir.
Nemea Aslanını öldürüp, postunu yüzmek, Herkül'e kuzeni Eurystheus tarafından verilen 12 görev içerisinde ilk sırada olandı. Aslan o sıralarda Nemea bölgesine dehşet saçmaktaydı. O zamana ait herhangi bir av silahı ile bu hayvanı öldürmek mümkün görünmemekteydi. Aslanla ilk karşılaştığında Herkül, önce bir odun daha sonra ok ve yay ve en son olarak ta bronz bir kılıç ile hayvanı öldürmeye çalışsa da başarılı olamamış, daha sonra aslan ile saatlerce güreştikten sonra kolları ile boğarak öldürmeyi başarmıştır.
Hayvanı uzun bir uğraştan sonra öldükten sonra, saatler boyunca uğraşmasına rağmen, aslanın postunu yüzemeyen Herkül'ün imdadına, yaşlı bir kadın kılığına bürünen Athena yetişir ve Herkül'e bu postu yüzmek için en iyi aletin, aslanın kendi pençeleri olduğunu anlatır. Bu küçük ilahi yardım ile ilk görevini başarı ile bitiren Herkül, Nemea Aslanın her türlü kesici silaha karşı olan postunu daha sonra kendisi için bir zırh gibi kuşanarak diğer görevlerini gerçekleştirirken kullanmıştır.
2-) Lerna gölündeki Hydra'yı öldürmek:Argolis antik şehrinde, Lerna bataklıklarında yaşayan üç başlı bir canavarın adıdır. Hydra'nın nefesi bir insanı öldürecek kadar zehirliydi. Bu canavarın öldürülmesi Herkül'ün on iki görevi arasında 2 sırada yer alan vazifedir. Babası Titan (Typhon) ve annesi canavarların tanrıçası Ehidna(bazı kaynaklarda annesi Styx) olan Hidra'nın Lerna gölündeki yuvası, ölümden sonraki dünya ile insanların dünyası arasındaki kapının tam ağzında yer almakta olup, Hidra ise bu kapının bekçiliği görevini üstlenmekteydi. Hidra'nın öldürülmesinin çok zor olmasının sebebi kesilen her bir başın yerine iki tanesinin çıkması idi.
Herkül bu canavar ile karşılaşmadan önce bataklık içerisindeki zehirli gaz ve dumanlarla kaplı Hidra yuvasının girişinde, ağzını ve yüzünü bir örtü ile örterek kendini korumuştur.Canavar ile karşılaşıp savaşmaya başlayan Herkül bir süre sonra, kestiği kafaların yerine devamlı yenilerinin çıktığını görünce aslında boşuna savaşıp yorulduğunun fark etmiş ve tam umutsuzluğa kapılmaya başladığı anda yardımına İolaus (Herkül'ün yeğeni) yetişir.
Sanıldığına göre, o anda Athena'nın da yardımı ile canavarın kesilen başlarının bir daha çıkmaması için boyunlarının meşale ile yakılmasını akıl eder ve hemen orada yaktığı meşaleyi Herkül'e uzatır. Bu meşale sayesinde kestiği başların yerini dağlayarak canavarı öldürmeyi başaran Herkül, Hidra'nın kestiği başlarından birini bir kesede saklayarak, onun zehirli kanını daha sonraki görevlerinde oklarında kullanmış, böylece bu okların açtığı yaraların kapanmaz bir hale gelmesini sağlamıştır.
3-) Kyreneia Geyiğini yakalamak: Kyreneia Geyiği ya da Kyrenitis adlı büyük geyik, Ay ve Avcılık Tanrıçası Artemis'in kutsal hayvanıdır. Altından boynuzları ve bronz'dan toynakları ile eşsiz olan ve yaydan çıkmış bir ok'tan daha hızlı koştuğu söylenen geyik dilden dile dolaşan efsanevi bir hayvandı.
Herkül'ün 12 görevi arasında 3. sırada yer alan Kyreneia Geyiği'nin yakalanması, gerçekleştirilen ilk 2 göreve göre çok daha zorlu bir vazifeydi. Bu görevleri Herkül'e veren Eurystheus'un, Herkül'ün ilk iki görevinden başarı ile dönmesi neticesinde kızgınlığı artmış ve çeşitli tehlike ve badireleri atlatan Herkül'e, bu sefer çok daha zorlu bir görev olan Kyreneia Geyiğini canlı olarak yakalama görevini vermiştir.
Geyiği bir sene boyunca Yunanistan ve Trakya'da takip eden Herkül, geyiği yorulup bir su pınarı başında dinlenirken yakalamış, kaçmak hiçbir gücü kalmayan geyik, çaresiz Herkül'e boyun eğmiştir. Eurystheus, bu görevde, Herkül'ün geyiği yakalaması sebebiyle, Artemis'in gazabından kurtulamayacağını planlamış, fakat bu plan Herkül'ün Artemis ve Apollo ile dönüş yolunda karşılaşıp, durumunu anlatıp, merhamet dilemesi ve geyiği geri getireceğini dair söz vermesi ile suya düşmüştür.
Herkül, Eurystheus'un yanına gelip, geyiği kral için getirdiğini söylemiş, kral geldikten sonra, geyiği tam Eurystheus'e teslim etme sırasında ipini erken salıvermiş, göz açıp kapayıncaya kadar kaçan geyik ise Tanrıça Artemis'e geri dönmüştür. Herkül bunun üzerine kral'a, Eurystheus'un yeterince hızlı olmadığını ve bunun onun hatası olduğunu anlatarak, hem görevini başarı ile bitirmiş hem de Artemis'e verdiği sözünü yerine getirmiştir.
4-) Erymanthian dağında yaşayan büyük yaban domuzunu ağla tutmak:Herkül'ün 12 görevinden 4'üncüsü olan Erymanthian Yaban Domuzu'nun yakalanması görevi, Herkül'ün bir önceki görevi ile benzer bir şekilde hedef olan hayvanın canlı olarak yakalanmasını sağlamaktı.
Erymanthian Dağında ve civar köylerdeki insanlar arasında dehşet saçan ve birçok köy ile tarlaya zarar veren Yaban Domuzu, Herkül'ün en büyük düşmanı olan Hera'nın hizmetinde bir canavardı. Herkül'ün yapması gereken 12 ödevin birçoğunda olduğu gibi bu görevinde de asıl amacı, dünya üzerinde Hera'ya hizmet ederek, onun hakimiyetini burada güçlü kılan faktörleri (yaratıkları) yakalamak veya öldürmek böylece babası Zeus'un hakimiyetini güçlendirmekti.
Erymanthian Dağı yolu üzerinde eski dostu centaur Pholus'u ile mağarasında ziyaret eden Herkül, çiğ yenen et yemeği esnasında, Pholus'u Tanrı Dionysius'un ona armağan ettiği özel şarabı açması için ikna eder. Şarabın sulandırılarak içilmesi gerektiğini bilmeyen Pholus, şarabı açarak Herkül'e ikram eder fakat, şarabın keskin kokusu, civardaki tüm centaurları mağara etrafına toplar ve ünlü Chiron'un da dahil olduğu tüm centaurlar bu yemeğe katılırlar.
Sulandırılmadan içilen şarap ile sarhoş olup, kontrolden çıkan centaurlar kavga etmeye başladıklarında, Herkül kendini ve dostu Pholus'u korumak için Hidra kanı içeren zehirli oklarını kullanmak zorunda kalır. Birçok centaur bu oklar sonucunda ölürken, ölümsüz olan Chiron, zehrin verdiği dayanılmaz acı sonucu, ölümsüzlüğünden vazgeçip, Tartaros'ta (cehennem)'de o an için işkence görmekte olan Prometheus ile yer değişmeye razı olur.
Bu esnada, dışarıda ölmekte olan centaurların yanına çıkan Pholus bu kadar etkili bir savunma sağlayan Herkül'ün oklarından birini incelerken, elinden oku düşürür ve ayağına saplanan ok ile oracıkta aniden ölür. Bu olayın ardından Herkül, Chiron'un ona verdiği tavsiye ile Yaban Domuzunu, kış ortasında karın kalın bir tabaka oluşturduğu alana sürükleyerek yakalayıp, Eurystheus'e götürür. Yaban Domuzunu gördüğü zaman, korkup kaçan Eurystheus, domuzu kafes içine kapattırır.
5-) Augias'ın ahırlarını bir günde temizlemek:Adının anlamı Eski Yunanca'da "parlak" olan Augeas, Kral Ellis'in oğludur. Ülkesindeki en büyük ahırlara sahip olan Augeas, ta ki Herkül oraya gelene kadar hiçbir zaman bu ahırları temizletmemişti.
Herkül'e beşinci görev olarak verilmiş olan Augeas'ın ahırlarının bir gün içerisinde temizlenmesi işi önceki görevlere göre epey farklı bir plan üzerine kuruluydu. Bundan önceki tüm görevlerinde Herkül eğer görevlerini başarı ile bitirirse, halk arasında önemli bir şana sahip oluyor bu durum da onu daha güçlü kılıyordu. Bu seferki görev ise, onu ahır temizlemek gibi aşağılayıcı bir göreve yönlendirip, halk arasındaki imajını zedelemek amacı ile verilmişti.
Fakat Herkül, bu kadar uzun zamandan beri birikmiş olan hayvan pisliklerini, zekice bir plan ile Alpheus ve Peneus ırmaklarının yataklarını değiştirerek bir gün içerisinde temizlemiştir. Bu işi yapmadan önce Augeas'tan, eğer işi başarırsa, toplam hayvanların 10 da birini alacağı şeklinde söz alan Herkül, Augeas'ın sözünü tutmaması üzerine onu kavga sırasında öldürmüş, daha sonrada kendisine bu uğraş sırasında destek verdiği için sürgüne gönderilen oğlu Phyleus'un tahta çıkmasını sağlamıştır.
Bu görev sonunda Eurystheus, söz konusu temizleme işini nehirlerin azgın suları gerçekleştirdiği için, Herkül'ün başarılı olamadığını açıklamış ve gerçekleştirilen görevler arasında sayılmamasını sağlamıştır.
6-) Stymphalian Kuşları'nı kovmak:Stymphalian Kuşları, Savaş Tanrısı Ares'in evcil hayvanları olarak anlatılan, insan yiyen efsanevi mitolojik canavarlardı. Herkül'ün 12 görevinden altıncısı, bu kuşları yerleşip etrafa önemli zararlar verdikleri, Stymphalia Gölü bölgesinden kovmaktı.
Pirinçten yapılmış pençeleri, keskin metalden yapılma tüyleri olan bu hayvanlar, insanlara bu silahları ile saldırıp onları avlıyorlar, ya da o çevredeki tarlalara veya meyve bahçelerine zarar veriyorlardı.
Kuşları sık ormanlarla kaplı Stymphalia Gölü Bölgesinden görüp okla vurmak çok zor olduğu için, Herkül kuşları sık ağaçların arasında göremiyordu. Tam bu sırada yine ilahi kudretlerin araya girmesi ile Herkül, Athena ve Hephaistos'tan ufak bir yardım almış, bu tanrıların onun için özel olarak ürettirdiği çıngırakların çıkardığı sesler ile kuşların bulundukları ağaçlardan kaçmasını sağlamış, daha sonra zehirli okları ile kuşların birçoğunu öldürmüş, kaçanlar ise bir daha geri dönmemek üzere uzak diyarlara kaçmışlar, bir daha da izlerine hiçbir yerde rastlanmamıştır.
7-) Girit Boğası'nı getirmek:Girit Boğası diye adlandırılan yaratık Yunan Mitolojisinde 2 hikâye içerisinde yer almakta, bunlardan birinde Avrupa'yı Girit Adası'na getiren boğa olarak tasvir edilirken, diğer hikâyede Herkül'ün 12 görevi içerisinde yer alan ve Girit adasında halka zarar veren bir canavar olarak tasvir edilmektedir.
Herkül'ün 12 görevi içerisinde 7.sırada gerçekleştirdiği Girit Boğası vazifesinde, Herkül, Girit Adası kralı Minos'tan aldığı izin ile, hayvanı önce yorup daha sonra kolları ile kavrayarak yakalamış ardından Atina'ya, Eurystheus'a ulaştırmayı başarmıştır. Eurystheus'un hayvanı Hera için kurban etmek istemesi üzerine, Hera bunun Herkül'e daha fazla şan ve şöhret kazandıracağını düşünerek reddedip, hayvanın salıverilmesini emretmiştir.
8-) Diomedes'in Kısrakları:Yunan Mitolojisi'nde, Diomedes'in kısrakları diye adlandırılan 4 adet at, kontrol edilmesi mümkün olmayan, son derece vahşi ve görünüşleri muhteşem insan yiyen canavarlardı. Ares ve Cyrene'nin oğlu, Trakya Kralı dev Diomedes'e ait bu atları Herkül'ün tek başına yakalaması mümkün değildi.
Bunun üzerine Herkül, ona aşık olan erkek sevgililerinden Abderus'u ve birkaç arkadaşını yardıma çağırarak bu atları yakalar, fakat yolda Diomedes'in saldırısına uğrarlar. Diomedes ile savaşırken, atların kontrolünü Abderus'a bırakan Herkül, Diomedes'i yenilgiye uğratır fakat bu sırada kontrolden çıkan atlar, Abderus'u yiyerek paramparça ederler.
Bunun üzerine çok üzülüp kızan Herkül, Diomedes'i öldürüp, onu kendi atlarına yem eder ve ölen Abderus'un mezarının yanında, Eski Yunan'ın en önemli şehirlerinden biri olan Abdera'yı kurar.
Karınlarını iyice doyuran hayvanlar sakinleşirken, Herkül de onların bu durumu sayesinde kolayca hayvanları Atina'ya ulaştırır ve görevini tamamlar. Eurystheus hayvanların Zeus için kurban edilmesi amacı ile Olympos'a göndermek istemesine rağmen, Zeus bu hediyeleri kabul etmemiş, ve bu hayvanların öldürülmesi amacı ile kurtlar ve aslanlar göndermiştir.
Büyük İskender'in atı olan Bucephalus'un bu atların soyundan geldiğine inanılmaktadır.
9-) Amazonlar kraliçesi Hippolyta'dan kemerini almak:Hippolyta, Yunan Mitolojisinde babası Ares tarafından kendisine verilen sihirli korseyi giyen Amazon kraliçesi olarak bilinmektedir.
Herkül'ün 12 görevi içinde 9. sırada gerçekleştirdiği görevi, Hippolyta'dan bu sihirli korsenin alınması idi. Eurystheus'un kızı Admete'nin isteği üzerine bu görev Herkül'e verilmiş ve Herkül'de durumu Hippolyta'ya anlatarak korseyi almıştır. Tam bu esnada, Hera Amazon Kadınları arasında bir yalan haber çıkarmış ve Herkül'ün aslında kraliçeyi kaçırmak için geldiğini öne sürmüştür.
Bunun üzerine Amazon kadınları Herkül'e saldırıya geçmiş, Herkül ise Hippolyta'nın kendisine ihanet ettiğini düşünerek onu öldürmüştür.
10-) 3 gövdeli dev Geryoneus'un sığırlarını çalmak:Herkül onuncu görevi, Erytheia'da bulunan ve Geryoneus'a ait olan kırmızı sığırları Atina'ya getirmekti. Bu zorlu görev öncesi çok sıcak Libya Çölünü geçmek zorunda olan Herkül, çöl'de yol alırken, sıcaktan çok sinirlenir. Bunun üzerine Güneş'e (Helios) ok atıp sinirinin geçmesini sağlamaya çalışan Herkül'e, Helios bu cesaretine duyduğu takdirden ötürü, Herkül'e altından bir kayık hediye eder. Herkül bu kayık ile Akdeniz'de yol olarak Erytheia adasına ulaşır.
Adaya çıktıktan sonra ilk olarak çoban köpeği Orthrus ile karşılaşan Herkül, hayvanı zeytin ağacından yapılma sopası ile öldürür. Orthrus'un ardından, çoban Eurytion'u da aynı şekilde devre dışı bırakan Herkül'ün karşısına en son olarak Geryoneus çıkar.
Hidra kanına bulanmış oklarından biri ile Geryoneus'u alnının ortasından vuran Herkül, Korkunç titan'ın acı bir bağırışı ile ölmesine tanıklık eder. Bundan sonra, Eurystheus'a götürmek üzere, sığırlarla birlikte yola çıkan Herkül, İtalya'daki Aventine Tepesi yakınlarında mola verip uyuduğu sırada, sürünün bir kısmı Cacus tarafından çalınır. Sürünün geri kalanı ile yoluna devam eden Herkül, yolda bir mağara girişine geldiğinde, mağaranın içerisinden dışarıdaki hayvanlara gelen çağrıları duyar. Bunun üzerine mağaraya giren Herkül, Cacus'u mağaranın içerisinde öldürerek, çalınan hayvanları tekrar sürüye katar.
Atina'ya olan yolculuğu esnasında, Hera'nın gönderdiği dev bir at sineği tarafından korkup dağılan hayvanları toplamak için bir yıl daha vakit harcayan Herkül, yine Hera tarafından yol üzerinde suları yükseltilmiş olan bir nehri aşmak için de, nehrin bir kısmını taşlar ile doldurarak sığ bir alan oluşturur ve sığırların bu kısımdan geçmesini mümkün kılar.
Uzun uğraşlar sonunda sürüyü Atina'ya ulaştıran Herkül, sığırları Eurystheus'teslim eder. Eurystheus ise hayvanların tümünü Hera'ya adak olarak kurban eder.
11-) Hesperidler'in altın elmalarını getirmek:Herkül onbirinci görevine gelene kadar gerçekleştirdiği tüm görevlerde ya ilahi şekilde tanrılardan ya da çevresindekilerden aldığı yardımlar nedeniyle, Eurystheus bu görevlerin hiçbirini geçerli saymamış fakat, bu on görevinde yerine geçebilecek yeni iki adet görevi Herkül'e vermiştir. Bunlardan ilki Hesperid'lerin bahçesinde bulunan altın elmalardan getirme görevi idi.
Herkül bu bahçenin yerini bilmediği için, ilk önce şekil değiştirme konusunda usta olan deniz tanrılarından Nereus'u yakalamış, ve bahçenin yerini öğrenmiştir.Bahçe yolunun üzerinde yenilmez savaşçı Antaios ile karşılaşan Herkül, Antaios'un yoluna gelen herkes ile güreşmesi geleneği neticesinde, onunla güreşe tutuşmuştur. Annesi Gaia'ya, yani toprağa ayağı değdiği takdirde hiçbir zaman yenilgiye uğratılamayan Antaios'u ; Herkül onu bir ağaç dalına asarak öldürmeyi başarmıştır.
Hesperidlerin bahçesine geldiğinde, cennetleri sırtında taşıyan ve Hesperidlerin babası sayılan Atlas ile karşılaşan Herkül, Atlas'ı elmaları bahçeden çalmak konusunda ikna eder. Kendi ağır yükünü Herkül'e devir etme karşılığında elmaları çalan Atlas, geri döndüğünde, bu yükü tekrar sırtlamak konusunda çok istekli değildir. Tam bu sırada Herkül, taşıdığı cennetlerin sırtına tam olarak yerleşmediğini ve biraz kaydığı şeklinde Atlas'ı kandırır ve fırsattan istifade ederek, elmaları alıp, Atlas'a ağır yükünü tekrar iade eder. Daha sonrada elmaları Atina'ya götürmek amacı ile yola koyulur.
12-)Kerberos'u yeryüzüne çıkarmak:Herkül'ün on ikinci ve son görevi, Hades'in krallığını yaptığı ölüler diyarının bekçi köpeği olan Kerberus'u Atina'ya getirmekti.Görevi aldıktan sonra, diğer tarafa geçmek için Eleusis'tan yardım ve bilgi alan Herkül, Tanareum bölgesinde ölüler diyarına geçiş yapabileceği girişi bulur. Athena ve Hermes'in yardımı ile girişten geçen ve Charon'u da yine Hermes'in yardımı ile geride bırakan Herkül, Kerberus ararken Ölüler diyarında Hades tarafından zincirlenen Thesus'u sihirli kelepçelerinden güç de olsa kurtarır.
Hades ve Persephone'nin karşısına çıkıp durumunu anlatan Herkül, onların onayını alarak Kerberus'u geri getirmek üzere izin alır. Kerberus'un karşısına çıkıp, güreşte onu yenmeyi başaran Herkül, Kerberus'u yeraltı dünyasından çıkararak Atina'ya; Eurystheus'un karşısına çıkarır. Korkudan nereye saklanacağını bilemeyen Eurystheus, yakınında bulunan büyük bir amfora'nın içerisine saklanır. Herkül'ün Kerberus'u yeryüzüne çıkardıktan sonra,etrafa saçılan zehirli salyasından dünya üzerindeki ilk zehirli bitkiler oluşmuş ve buradan yayılarak diğer ülke ve topraklarda da yetişmeye başlamıştır.
Herkül'ün Ölümü:
Ancak Herkül'ün çilesi bunlarla bitmedi. Bu 12 işten sonra sayısız maceralara girişti. Lydia kraliçesi Omphale'nin hizmetinde bir yıl kadın kılığında çalıştı, yün eğirdi. Prometheus'u kurtardı, Troya'yı tahrip etti. Argonatların seferine katıldı. Deianeira ile evlendi, Sentor Nessos karısına yaklaşmak isteyince onu oklarıyla yaralayarak öldürdü. Nessos ölmeden önce Deianeira'ya kendi kanından vererek bir gün kocan için lazım olabilir dedi. Bir zaman sonra Herkül esir aldığı bir kızı Deianeira'ya gönderir lakin Deianeira Herkül'ün kendisini bu kızla aldattığını düşünüp sinirlenir. Herkül yeni bir gömlek istediğinde Nessos'un verdiği kana batırılmış gömleği Herkül'e verir. Gömlek Herkül'ün üstüne yapışır ve dayanılmaz acılar vermeye başlamış. Bu dayanılmaz acıya son vermek için Herkül bir odun yığını hazırlatarak kendisini alevlerin içine attı.
Herkül'ün ölümüne başta Zeus olmak üzere bütün tanrılar çok üzülmüş ve onu Olympos'a götürerek ölümsüzlük bağışlayıp tanrıça Hebe ile evlendirmişlerdir. Fizik ve moral gücün simgesi olan Herkül,Yunanistan'da hem tanrı hem de kahraman olarak saygı ve tapınım görmüştür. Heraklesoğulları denilen çocukları Yunan yarımadasındaki halkların atası sayılmıştır.
Bir başka anlatımda ise; Herkül'ün yakılmasını, Troya savaşına giden bir asker kabul etmiştir. Herkül yanarken her tarafta şimşekler çakar ve bulutlar çöker. Her şey kaybolduğunda ortada sadece Herkül'ün külleri kalmıştır. Ve denilir ki Zeus sözünü tutmuş, Herkül ölümsüzlüğe ulaşmıştır.
Kaynak : Wikipedia
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder